Karar vermenin maliyeti

1.

Bundan tam 50 sene önce, 1973’te, 6 Ekim günü sabaha karşı saat dörtte, İsrail askeri istihbarat direktörü, güvenilir kaynaklarından birinden bir telefon aldı. Kaynak, o gün öğleden sonra Mısır ve Suriye’nin İsrail’e saldıracağını söyledi.

İsrail’in askeri istihbarat teşkilatı Aman’ın başındaki Tümgeneral Eli Zeira’nın elinde, başka bilgiler de vardı.

İki gün önce 4 Ekim’de, hava keşfi yapan İsrailli bir pilot, Mısırlıların saldırı pozisyonuna geçtiğini rapor etmişti.

Aman kaynakları ayrıca, Sovyet hükümetinin Kahire ve Şam’daki Rus danışmanları aileleriyle birlikte havayoluyla Mısır ve Suriye’den çıkarıp Sovyet Rusya’ya taşıdığını bildirmişlerdi.

Tümgeneral Zeira, 6 Ekim sabaha karşı dörtte o telefonu aldığında, aklında bu bilgiler de vardı.

Ama saldırı beklenmediğine karar verdi.

Başbakana, genelkurmay başkanına ya da savunma bakanına herhangi bir uyarıda bulunmadı.

6 Ekim günü öğleden sonra, Suriye ve Mısır, eş zamanlı bir operasyonla İsrail’e saldırdı. Yom Kippur ismiyle anılan savaşta Suriye, Golan Tepeleri’nde İsrail’e ağır hasar verdi. Mısır 8 bin İsrail askerini Süveyş kanalına döktü.

Tümgeneral yanılmıştı.

Her şey gözünün önündeyken, nasıl olmuştu da öyle bir karar vermişti?

Savaş bittikten sonra, olan biteni soruşturma komisyonuna anlattı.

2.

9 Ocak 2007’de, Steve Jobs dünyayı ilk iPhone’la tanıştırdıktan birkaç saat sonra, Stuart Dredge isimli gazetecinin yanında tesadüfen çok önemli bir isim vardı.

Dredge, dünyanın en büyük tüketici elektroniği fuarı olan CES’i takip ediyordu ve yanında, Nokia’nın cep telefonu operasyonlarından sorumlu başkan yardımcısı Pekka Pohjakallio oturuyordu.

Nokia o günlerde, dünyanın cep telefonu kralı ve tartışmasız pazar lideriydi.

Gazeteci Dredge, başkan yardımcısı Pohjakallio’ya, Jobs’ın birkaç saat önce dünyaya gösterdiği iPhone’dan haberi olup olmadığını sordu.

Pohjakallio gazeteciye, tüm sabahını Apple etkinliğindeki Nokia “casuslarından” gelen SMS’leri ve e-postaları okuyarak geçirdiğini söyledi.

Gazeteci biraz daha kurcalayıp iPhone hakkında ne düşündüğünü sordu.

Başkan yardımcısı, Nokia’nın o günlerde amiral gemisi olan N serisini anlatmaya başlayarak, Apple’ın iPhone hamlesini yorumladı.

Belki de tarihe geçmesi gereken, ama kıyıda köşede unutulmuş bir yorum. Nokia’nın cep telefonlarından sorumlu başkan yardımcısı, iPhone’un dünyaya tanıtıldığı gün, şöyle diyor: